LEGAZPI CITY – Inaasahan ng Department of Health (DOH) 5 (Bicol) na mapataas ang saklaw ng Zero Open Defecation (ZOD) program nito sa rehiyon sa 89 porsiyento ng mga kabahayan para sa 2025.
Sa isang panayam noong Martes, sinabi ni Lea Angela Romero-Castillo, DOH-5 Environmental Health Regional Program Manager, na ang ZOD program, isang pangunahing estratehiya para sa pagpapahusay ng rural sanitation development, ay naglalayong maabot ang 1.25 milyon mula sa tinatayang 1.4 milyong kabahayan sa rehiyon.
Ang programa ng ZOD ay sinimulan noong 2015 at tumanggap ng karagdagang suporta sa pamamagitan ng pagpapalabas ng Department Memorandum 2015-0021, na nagbibigay ng mga patnubay para sa pagbeberipika at sertipikasyon ng mga barangay bilang Zero Open Defecation.
Sa pinakahuling ulat nito, sinabi ng Field Health Services Information System (FHSIS) na 75.45 porsiyento ng mga sambahayan sa rehiyon ay may access sa mga pangunahing pasilidad sa sanitasyon, o 1.06 milyon, noong 2024.
Sinabi ng DOH na ang mga sumusunod na local government units (LGUs) ay nakamit ang Municipal-Wide Certified ZOD status: Gubat, Sta. Magdalena, Barcelona, at Prieto Diaz sa Sorsogon; Pili at Milaor sa Camarines Sur; at Bagamanoc sa Catanduanes.
May kabuuang 20 munisipalidad ang nakamit ang ZOD status – pito sa Albay, tatlo sa Camarines Sur, isa sa Catanduanes, walo sa Sorsogon, at isa sa Naga City.
“Kapag tinutukoy natin ang municipal-wide certified ZOD, ibig sabihin ang mga munisipyo o lungsod na ito ay nakamit ang saklaw na 95 porsiyento o higit pa sa mga sambahayan na may access sa mga basic sanitation facility, kasunod ng proseso ng pag-verify at sertipikasyon,” ani Castillo.
Kabilang sa mga pamantayan sa pagdedeklara ng isang munisipalidad bilang ZOD-certified ay ang paggamit ng mga functional toilet, pagkakaroon ng sabon at tubig sa o malapit sa mga palikuran, tamang pagtatapon ng dumi mula sa mga sanggol at matatanda, walang nakikitang dumi sa paligid, at ebidensya ng isang barangay action plan na naglalayong mapabuti ang kalinisan.
Sinabi ni Castillo na mahalaga ang suporta at kooperasyon mula sa publiko at mga kasosyo sa kalusugan para sa matagumpay na pagpapatupad ng programa ng ZOD sa buong rehiyon.
“Ang papel ng mga LGU sa programa ng ZOD ay napakahalaga para sa matagumpay na pagpapatupad at pagpapanatili nito. Responsibilidad nila ang paglikha at pagpapatupad ng mga lokal na ordinansa para alisin ang bukas na pagdumi, pagsasama ng ZOD sa mga lokal na plano sa pagpapaunlad at kalinisan, paglalaan ng mga badyet para sa mga aktibidad sa pagtatayo ng banyo at kalinisan, pagsasagawa ng mga kampanya ng kamalayan, pagsubaybay sa pag-unlad, pagpapanatili ng data ng kalinisan, at pagbibigay ng sertipikasyon,” idinagdag niya.
Noong 2023, nakatanggap ang DOH-5 ng PHP5.08 milyon na sub-allotment mula sa DOH Central Office for Environmental and Occupational Health. Ang budget na ito ay inilaan para sa pagtatayo ng 113 toilet facilities sa mga piling LGUs – Viga (35 units), Gigmoto (35 units), at Baleno (43 units).
Noong 2024, nakatanggap ang DOH-5 ng PHP5 million sub-allotment para sa pagtatayo ng 100 karagdagang toilet facilities, na may mga tatanggap sa Panganiban, Catanduanes (50 units), at Juban, Sorsogon (50 units). Ang pondo ay inilipat sa mga LGU para magamit.